[REVIEW PHIM] AUTUMN SOTANA- Bản sonata mùa thu (1978)

“Mỗi người đều phải học cách sống. Và tôi phải luyện tập nó mỗi ngày. Trở ngại lớn nhất của tôi là tôi không biết mình là ai. Tôi mò mẫm trong mù quáng. Chỉ khi có ai đó yêu tôi được như tôi, thì may ra tôi mới dám nhìn lại chính mình. Nhưng đối với tôi, khả năng đó là quá xa vời."

Autumn Sotana là một bộ phim kinh điển của Thụy Điển được đánh giá 8.3/10 điểm trên IMDb của đạo diễn Ingmar Bergma – một trong những nhà làm phim có tầm ảnh hưởng tới nền điện ảnh hiện đại. Chân dung của ông còn được in lên tờ tiền giấy của Thụy Điển nhằm tôn vinh như một vĩ nhân nổi tiếng trong lịch sử của nước này. Bộ phim đạt 2 đề cử Oscar cho “nữ chính xuất sắc nhất” và “Biên kịch xuất sắc nhất”.

Bộ phim là một bức tranh đưa bạn đến với vẻ đẹp, sự nhẹ nhàng đẹp đẽ mùa thu của Thụy Điển. Với gam màu vàng sáng sủa, cùng sự ấm áp ấy là sự trá hình trong nỗi phẫn uất và tràn đầy trách móc mà người con gái dành cho mẹ mình. Là bộ phim nhân văn về tình thân, tính trách nhiệm của người mẹ và cũng là bộ phim điện ảnh của Thụy Điển đầu tiên mình từng xem. 

Charlotte đến nhà của Eva

Nhân vật chính là nữ nghệ sĩ dương cầm nổi tiếng và cực kỳ xinh đẹp Charlotte Andergast, bà đã chạy theo tiếng gọi của danh vọng, sự xa hoa, hào nhoáng của thế giới nghệ thuật mà bỏ rơi con cái cùng mái ấm của mình. Sau 7 năm xa cách, bà đã quay lại gặp đứa con gái Eva năm ấy. Bao nhiêu nỗi hận mà đứa con đã chịu đựng đã bộc lộ hết thẩy lên người mẹ của mình. Từ cảm xúc bộc lộ thành ngôn ngữ tài tình, ánh mắt, biểu cảm của những nhân vật trong phim khiến người xem phải nghĩ ngợi nhiều. Ai cũng hết sức đáng thương và đáng giận. Tình cảm như một sợi giây vô hình, nó đưa chúng ta xích lại gần nhau hơn và đôi khi vô hình chung kéo chúng ta mãi mãi xa nhau.

Sự khéo léo khi mượn hình ảnh ẩn dụ trên nền nhạc dương cầm của Chopin để miêu tả nỗi niềm của hai mẹ con. Khi Charlotte nhìn Eva đàn, bà đã xúc động nỗi đau con mình gửi gắm trong âm nhạc, và ngược lại, khi Eva nhìn mẹ mình đàn, cô đã không thể che giấu được sự tổn thương trong tầm hồn từ thuở thiếu thời.

Âm nhạc của Chopin dịu dàng nhưng ẩn chứa một tình cảm mãnh liệt và dữ dội. Đó là nỗi trăn trở về tổ quốc Ba Lan, là nỗi day dứt đau khổ trong tình yêu. Người ta ví âm nhạc của ông giống như một khẩu đại bác được phủ bởi hoa hồng. Biên kịch đã dùng hình ảnh này để đưa nhân vật lên cao trào của nỗi đau, lột tả sự thù hận. Chopin là người tình cảm, nhưng không ủy mị. Khúc dạo đầu của bản Sonata nói về nỗi đau, không phải ảo tưởng. Người chơi cần phải bình tĩnh, rõ ràng và khắc nghiệt. Nó là nỗi đau, nhưng không được thể hiện điều đó ra. Sau đó là một sự giải thoát ngắn nhưng nó kết thúc ngay lập tức và nỗi đau trở lại. Trong toàn bộ thời gian, Chopin tự hào, đam mê, dằn vặt và rất đàn ông. Ông ấy không phải là một người đàn bà ủy mị.

Khúc dạo đầu của bản Sonata phải được thực hiện, để nghe gần như khó chịu. Nó không ăn nhập với đoạn sau để nghe có vẻ sai sai. Người nghệ sĩ dương cầm phải chiến đấu theo cách của mình thông qua nó và thoát ra khỏi sự đau khổ.

Cách biểu cảm của từng phím đàn như nói lên tâm trạng và sự dồn nén của Eva.

Eva đang viết thư gửi mẹ

Cảnh đẹp mùa thu của Thụy Điển khoác lên sự u uất, tình yêu xen lẫn thù hận dữ dội của Eva.

Là một bộ phim tâm lý, kịch tính và dữ dội. Nó toát lên sự trần trụi về bộc lộ cảm xúc của từng tuyến nhân vật. Tình yêu và sự thấu hiểu khiến chúng ta thăng hoa nhưng cũng kéo chúng ta tuột dốc không phanh khi hai bên không biết nửa còn lại muốn gì. Nó cần phải có sự trao đổi và giao thoa với nhau như nhu cầu trao đổi chất của cây xanh. Sự đau khổ ấy đã dằn vặt họ gần như suốt đời, nhưng sau tất cả, họ vẫn là tình thân của nhau và cô con gái đã dũng cảm đón nhận, không từ bỏ mẹ mình thêm một lần nào nữa.

“Hiểu được thực tế là một công việc đòi hỏi sự tài năng. Hầu hết mọi người đều thiếu tài năng đó và có lẽ nó cũng như vậy.”

Trước đây, mình cảm thấy khó khăn khi cảm thụ âm nhạc giao hưởng của mấy cụ như Franz Liszt, Chopin, Bach, Beethoven… Nhưng quả thật những bản nhạc này là một kiệt tác khi nó biểu lộ được cảm xúc, nỗi đau, tình yêu và sự mãnh liệt về nghệ thuật. Khi hiểu và cảm thụ âm điệu thì bạn sẽ thấy nó hay thực sự. Đó giờ mình rất mê Franz Liszt nhưng sau khi xem phim này xong thì đâm ra cũng hơi mê bác Chopin. Chopin để lại kho tàng đồ sộ các tác phẩm dương cầm như Congxerto, sonata, nocturne nhưng bản thân mình thì cảm thụ được và rất thích Nocturne in C# minor. Những âm thanh trong Nocturne in C# minor thật chậm rãi nhưng thật réo rắt và khắc khoải. Những âm thanh được người biểu diễn thể hiện một cách tinh tế, với những nốt nhạc rất dịu và có điểm rơi tự nhiên.

Bộ phim không có nhiều cảnh động, nhưng lại cuốn người xem đến giây phút cuối cùng. Bạn hãy thử xem!!